Augustin Vincent, Hoofd van ESG-onderzoek bij Mandarine Gestion.
Tussen klimaatadaptatie en zoektocht naar zingeving herdefinieert het toerisme zichzelf. Voor verantwoordelijke investeerders biedt deze sector in verandering unieke kansen voor ecologische en sociale transitie.
Het wereldwijde toerisme staat op een keerpunt. Het is zowel slachtoffer als veroorzaker van klimaatverandering en vertegenwoordigt 8 tot 10% van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen¹. De toeristische economie is sterk blootgesteld aan fysieke risico’s (hittegolven, smeltende sneeuw, stijgende zeespiegel) en transitierisico’s (regelgeving, veranderend gedrag, maatschappelijke druk). Voor een verantwoordelijke investeerder biedt de toeristische sector een rijk analyseveld, waarin kwetsbaarheden en transformatiekansen samenkomen.
Fysieke en transitierisico’s gaan gepaard met een verandering in toeristische consumptiepatronen.
De fysieke klimaatrisico’s hebben directe gevolgen voor toeristische infrastructuur: skigebieden die te maken hebben met sneeuw schaarste, kustgebieden bedreigd door erosie, tropische eilanden blootgesteld aan cyclonen. Deze extreme gebeurtenissen verstoren traditionele economische modellen en vereisen aanzienlijke investeringen in adaptatie.
De transitierisico’s vloeien voort uit regelgevende druk (CO₂-belastingen, milieunormen), verwachtingen van consumenten (laag-koolstof, lokaal, ethisch toerisme) en de transformatie van waardeketen (mobiliteit, accommodatie, voeding). Bedrijven die zich niet aanpassen, lopen het risico op verlies van concurrentievermogen en zelfs op terugtrekking van investeerders.
Tegelijkertijd herschikken de klimaatbeperkingen de manier van reizen.
Met de opkomst van nabijheidstoerisme na COVID zijn lokale of regionale verblijven populairder geworden, waardoor de CO₂-voetafdruk van luchtvervoer vermindert. Er is ook sprake van een verlenging van verblijven buiten het hoogseizoen: om hittepieken of drukte te vermijden, kiezen toeristen voor mildere periodes, wat een betere spreiding van de stromen bevordert. Daarnaast is er de zoektocht naar betekenis en impact: reizigers willen dat hun verblijf aansluit bij hun waarden (respect voor de natuur, steun aan lokale gemeenschappen, energiebesparing). Ten slotte, dankzij digitalisering en met het oog op transparantie, integreren boekingsplatformen nu ESG-criteria, milieulabels en impactindicatoren, zodat men een accommodatie kan kiezen die voldoet aan de verwachtingen van vandaag.
De toeristische economie rekent op beursgenoteerde spelers om deze veranderingen het hoofd te bieden.
Ter illustratie onderscheiden verschillende beursgenoteerde spelers in de toeristische sector zich door hun initiatieven voor een duurzamer model, elk op hun eigen manier, door klimaatvraagstukken in de kern van hun activiteiten te integreren. Montagne Neige et Développement (MND), specialist in uitrusting voor bergstations, ontwikkelt innovatieve oplossingen om klimaatuitdagingen aan te pakken: dal-liften, stedelijke kabelbanen, slimme sensoren voor kunstsneeuw en het gebruik van hernieuwbare energie. MND zet klimaatbeperkingen om in industriële kansen en versterkt tegelijkertijd de veerkracht van berggebieden. Accor, een belangrijke speler in de hotelbranche, integreert ESG-vraagstukken in zijn globale strategie door water- en energieverbruik te verminderen, biodiversiteit te beschermen, samen te werken met milieu-NGO’s en laag-koolstofaanbiedingen in zijn vestigingen te ontwikkelen. Pierre & Vacances, Europees marktleider in vakantieverblijven, richt zich op ecologische renovatie van zijn locaties, het versterken van landelijke gebieden en het bevorderen van nabijheidstoerisme, minder afhankelijk van luchtvervoer en respectvoller voor lokale ecosystemen.
Gezien de uitdagingen van klimaatverandering moet de toeristische sector zijn modellen dringend herzien. Fysieke en transitierisico’s zijn niet langer projecties, maar realiteiten die winstgevendheid, bezoekersaantallen en de duurzaamheid van bestemmingen beïnvloeden.
Voor de geïnformeerde investeerder vormt deze transitie een strategische kans: het ondersteunen van spelers die kunnen innoveren, zich aanpassen en hun ecologische voetafdruk verkleinen. Investeren in verantwoord toerisme betekent het ondersteunen van een economie die essentieel is voor werkgelegenheid en lokale ontwikkeling, terwijl wordt voldaan aan de eisen van een wereld in transitie. Het betekent ook anticiperen op de verwachtingen van de reiziger van morgen: bewuster, veeleisender en meer betrokken.
1 Drivers of global tourism carbon emissions (in het Engels), Nature Communications, 2024
